Zatrzymanie czynności serca powoduje zatrzymanie krążenia krwi w ustroju. Objawia się ono nagłą utratą przytomności, bezdechem pojawiającym się po kilku sekundach od zatrzymania krążenia krwi, brakiem tętna na dużych tętnicach w okolicy szyi i poszerzonymi, nie reagującymi na światło źrenicami oraz bladosinym wyglądem chorego.

Zatrzymanie krążenia krwi wymaga natychmiastowego przystąpienia do masażu zewnętrznego serca z równoczesnym prowadzeniem sztucznego oddychania.

Masaż serca. Wykonuje się go równocześnie ze sztucznym oddychaniem w przypadku stwierdzenia nagłego zatrzymania krążenia. Pamiętajmy, że:

• ratowanego należy położyć na plecach na twardym podłożu,
• lewą rękę układa się w 1/3 dolnej wysokości mostka ratowanego, a prawą poprzecznie do niej - przy czym obie powinny być wyprostowane w łokciach,
• przy odpowiedniej ostrożności, aby nie połamać żeber, należy szybkimi, energicznymi ruchami naciskać mostek z taką siłą, by uginał się 3-4 cm, co powoduje mechaniczne wyciskanie krwi z serca do dużych tętnic ,
• jeżeli akcję ratowniczą prowadzi jeden ratownik, powinien po każdym wdechu wykonać 10-15 ucisków mostka. Jeżeli natomiast jest dwóch ratowników - jeden wykonuje 1-2 wdechy, po czym drugi 4-5 ucisków mostka itd. ,
• w ciągu każdej minuty należy wykonać 12-15 oddechów oraz 60-80 ucisków mostka. Sztuczne oddychanie i masaż serca wymaga od ratowników znacznego wysiłku fizycznego, wobec czego konieczne jest ich zastępowanie przez innych,
• akcję reanimacyjną należy prowadzić obowiązkowo do czasu przywrócenia funkcji życiowych lub przyjazdu pogotowia ratunkowego.